Ο ανεξάρτητος, μη κερδοσκοπικός και μη κυβερνητικός οργανισμός Oxygono διοργάνωσε σε συνεργασία με το EUROPE DIRECT Larnaca την Τρίτη 14 Ιουνίου 2021, μια ανοιχτή διαδικτυακή συζήτηση με θέμα
«Σχέδιο Ανάκαμψης για την Ευρώπη, Μια οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων».
Στη συζήτηση έλαβαν μέρος: ο κος Χρίστος Πασχαλίδης (Ανώτερος Οικονομικός Σύμβουλος στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο), ο κος Γιώργος Παντελή (Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών), και ο κος Παναγιώτης Νικολαΐδης (Οικονομολόγος στο European Tax Observatory). Τη συζήτηση συντόνισε η κα. Μυρτώ Κατσούρη (Υπεύθυνη του EUROPE DIRECT Larnaca).
Η συζήτηση στηρίχτηκε πάνω σε δύο θεματικές ενότητες οι οποίες αναφέρονται στη συνέχεια.
1η θεματική: Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη – Ψηφιακός Μετασχηματισμός, Βιώσιμη και Πράσινη Οικονομία
Ο κος Πασχαλίδης αρχικά αναφέρθηκε στην πολυδιάστατη αντίδραση της ΕΕ κατά της πανδημίας, δίνοντας έμφαση στο σχέδιο ανάκαμψης. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι εντός λίγων μηνών η ΕΕ παρουσίασε το Σχέδιο Ανάκαμψης για την Ευρώπη, προσθέτοντας στο τακτικό πολυετές προϋπολογισμό το πακέτο του Next Generation EU, το οποίο αναλογεί στα 750 δις εκ. ευρώ. Ο μεγαλύτερος χρηματοδοτικός μηχανισμός του Next Generation EU είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που παρέχει χρηματοδότηση στα Κράτη Μέλη συνολικά 672,5 δις εκ. ευρώ μέχρι και το 2026. Από αυτά 312,5 δις εκ. ευρώ θα δοθούν στα Κράτη Μέλη βάσει αποτελεσμάτων υλοποίησης των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και τα υπόλοιπα θα είναι διαθέσιμα προς τα Κράτη Μέλη υπό μορφή ευνοϊκού δανεισμού βάσει του μεγέθους της οικονομίας τους και με αναφορά σε επιπλέον έργα.
Διαμέσου του μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Κύπρος έχει το δικαίωμα σε ευνοϊκότερο δανεισμό, δηλαδή επιπρόσθετου δανεισμού αντίστοιχου, αλλά και μεγαλύτερου. Ο κος Πασχαλίδης παρουσίασε τα τρία κύρια χαρακτηριστικά του σχεδίου ανάκαμψης στα οποία περιλαμβάνονται η λειτουργία, οι επιχορηγήσεις με δάνεια και τα κριτήρια αξιολόγησης.
Στην συνέχεια ο κος Πασχαλίδης ανέλυσε τους έξι πυλώνες του σχεδίου, οι οποίοι σχετίζονται με την πράσινη μετάβαση, το ψηφιακό μετασχηματισμό, την κοινωνική και εδαφική συνοχή, την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, την υγεία, οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, και τις πολιτικές για την επόμενη γενιά.
Όσον αφορά τα έργα που πρέπει να υλοποιούνται για να μπορεί η χώρα να αντλεί της επιχορηγήσεις ανέφερε ότι για την πράσινη μετάβαση προβλέπεται διεύρυνση των φορολογικών βάσεων με στροφή προς την αύξηση της περιβαλλοντικής φορολογίας και κατασκευή νέων σιδηροδρομικών συνδέσεων. Στον ψηφιακό μετασχηματισμό προβλέπεται η ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης και η ανάπτυξη δικτύων 5G υψηλής ταχύτητας. Για την ανάπτυξη προβλέπονται κανονιστικές μεταρρυθμίσεις για την απλούστευση των συμβάσεων εργασίας και για την καταπολέμηση του κατακερματισμού στην αγορά εργασίας. Όσον αφορά την ανθεκτικότητα το Σχέδιο προβλέπει τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων και εγκαταστάσεων υγείας και τον εξ ορθολογισμό των φορολογικών συστημάτων, καθώς επίσης και τη βελτίωση της είσπραξης φόρων. Αναφορικά με την επόμενη γενιά προβλέπεται η ψηφιοποίηση της εκπαίδευσης και η αναβάθμιση των σχολικών υποδομών.
Τέλος τόνισε ότι η ισορροπημένη αντίδραση, τα ισχυρά συστήματα ελέγχου, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η πράσινη μετάβαση είναι στοιχεία αλληλένδετα με την επίτευξη των στόχων του Σχεδίου.
2η θεματική: Εθνικό Σχέδιο ανάκαμψης, πυλώνες, πρόνοιες και μεταρρυθμίσεις
Ο κος Παντελή εξήγησε το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης της Κύπρου, σημειώνοντας ότι αποτελείται από δύο κύριους πυλώνες τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Ακόμη, ανέφερε ότι αναμένεται να δοθεί 1 δις με την μορφή χρηματοδοτήσεων από την πολιτεία , κατά την τριετία 2022-2025 και να υπάρξουν οι ψηλότερες δαπάνες.
Στη συνέχεια, πρόσθεσε ότι για να μπορέσουμε να αντλήσουμε χρηματοδοτήσεις από την ΕΕ χρειάζεται να πετυχαίνουμε του στόχους που καθορίζουμε βάσει του Σχεδίου, καθώς θα υπάρχει τόσο ο εθνικός όσο και ο ευρωπαϊκός έλεγχος. Σχετικά μ’ αυτούς τους στόχους χρειάζονται να υλοποιηθούν συνολικά 56 μεταρρυθμίσεις, όπως η μεταρρύθμιση των δικαστηρίων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, της δημοσιάς υπηρεσίας, σύστημα αξιολόγησης εκπαιδευτικών αλλά και μεταρρυθμίσεις που αφορούν τον χρηματοοικονομικό τομέα. Επιπρόσθετα, σημείωσε ότι το σχέδιο προβλέπει 76 επενδύσεις που αφορούν θέματα τα οποία σχετίζονται άμεσα με την υγεία και το εκπαιδευτικό σύστημα.
Στην τελική του τοποθέτηση ο κος Παντελή επισήμανε το θετικό αντίκτυπο του σχεδίου στην κυπριακή οικονομία. Συγκεκριμένα αναμένεται να δημιουργηθούν 11 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, καθώς θα επέλθει αύξηση του ΑΕΠ από 10,6% σε 23,6%.
Εν κατακλείδι, ο κος Νικολαΐδης έθεσε μερικούς προβληματισμούς προς του δύο ομιλητές. Η αρχική του παρέμβαση αφορούσε το μέγεθος της χρηματοδότησης και των επενδύσεων, καθώς θεωρεί ότι είναι σχετικά μικρή σε σχέση με το ΑΕΠ σε βάθος εξαετίας και ίσως χρειαστούν επιπλέον πολιτικές για να επέλθουν θετικά αποτελέσματα. Έθεσε επίσης το ερώτημα γιατί η Κύπρος δεν αιτήθηκε το υπόλοιπο του ποσού που της αναλογούσε σε δανειοδότηση, το οποίο θα μπορούσε να διπλασιάσει το ύψος του προγράμματος. Τέλος, εξέφρασε την ανησυχία του για μια σειρά θεμάτων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εφαρμογή του προγράμματος, όπως ο αριθμός των δράσεων και η διοικητική, πολιτική και κοινωνική προσπάθεια που αυτές επιβάλλουν, καθώς και οι μηχανισμούς ελέγχου και αξιολογήσεις του σχεδίου τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Η συζήτηση προβλήθηκε ζωντανά στις σελίδες του Oxygono, του EUROPE DIRECT Larnaca και του Δήμου Λάρνακας στο Facebook.
email: contact@oxygono.org/ | web: www.oxygono.org
